این شرایط که البته همه ساله تکرار شده، به روندی ثابت برای بازار ایران تبدیل شده؛ به گونهای که برخلاف کشورهای مسلمان دیگر، این جو روانی ایجاد شده که قیمتها یک جهش محسوس را تجربه میکنند.
این شرایط درحالی است که از مدتها پیش دستاندرکاران مدیریت و ساماندهی بازار به کرات از نداشتن نگرانی نسبت به تامین و کنترل قیمتها از طریق ذخیرهسازی، عرضه کافی و نظارت بر قیمتها در آستانه و در طول ماه رمضان خبر دادهاند. اما واقعیت بازار چیز دیگری است.
سیاسیکاری در تنظیم بازار
نماینده بخش بازرگانی اتاق بازرگانی صنایع و معادن تهران با بیان اینکه وعدههای دولت برای مهار قیمتها و برخورد با متخلفین هیچگاه اجرایی نخواهد شد، گفت: با این وعدهها هیچ اتفاق خاصی نمیافتد و توزیعکنندگان و تولیدکنندگان مانند گذشته افزایش قیمت را اعمال میکنند.
متأسفانه دولت حاضر به پذیرش اثربخش نبودن برخورد یا صدور دستور برای کاهش قیمتها نبوده و با این شیوه نمیتوان بازار را تنظیم کرد. اکنون بهنظر میرسد وعدههای مهار گرانی به ابزاری سیاسی تبدیل شده و دولت بیشتر علاقهمند به شوکتراپی و ایجاد سروصدا در بازار برای مقاصد سیاسی است.
فرهاد فزونی افزود: در شرایطی که مسئولان از مدتها پیش از افزایش تقاضا برای برخی کالاها در ماه مبارک رمضان خبر داشتند بهتر نبود از چند ماه پیش با افزایش عرضه از خرید و ذخیرهسازی یکباره کالا از سوی مصرفکنندگان جلوگیری میکردند.
اقدامات بیاثر
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، نیز گفت: مجلس با تامین اعتبار واردات کالاهای اساسی موافقت کرد تا با تامین منابع و افزایش واردات، فشار ناشی از گرانی برخی کالاها بر مردم به ویژه اقشار کم درآمد جامعه کاهش یابد و بازار تنظیم شود.
اما اکنون قیمتها افزایش یافته و بهنظر میرسد اقداماتی مانند برداشت از حساب ذخیره ارزی تاثیری در جلوگیری از نابسامانی بازار نداشته است. پیمان فروزش افزود: با این روند بهنظر میرسد ضعف نظارت در اجرای سیاستهای تنظیم بازار مشهود است.
نبود نظارت و خلأ قانونی
رئیس انجمن حمایت از مصرفکنندگان نیز نبود نظارت درست بر نظام عرضه و قیمتگذاری کالا را عامل گرانی قلمداد کرده و گفت: علاوه بر ضعف نظارت در عرضه کالا، نبود مسئولیت پذیری مسئولان در قبال وعدههایی که بارها برای مهار قیمتها مطرح کردهاند، عاملی در نابسامانی بازار است.
مسیح انصاری افزود: تاکنون هیچ مسئولی پاسخگوی وعدههای خود برای مهار گرانی نبوده است.
سوء مدیریت عامل گرانی
عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی ریشه اصلی نابسامانی بازار را در سوء مدیریت مجریان دولتی تنظیم بازار قلمداد کرده و گفت: هرگاه با افزایش تقاضا، دولتمردان ضمن اعلام آمادگی وعده تنظیم بازار و مهار گرانی را مطرح کردهاند شاهد افزایش قیمتها بودهایم.
حسینعلی شهریاری افزود: باید وزارتخانههای بازرگانی و جهاد کشاورزی برنامههای واقعی برای مهار گرانی ارائه دهند اما اینگونه برنامهها شعارگونه و غیرواقعی است و هر بار شاهد افزایش قیمتها هستیم.
واحدهای صنفی نقشی در گرانی ندارند
از سوی دیگر نایب رئیس شورای اصناف کشور، نقش ضعف نظارت و بازرسی در افزایش قیمتها را نپذیرفته و گفت: افزایش اخیر قیمتها به عملکرد شرکتهای وابسته به دولت مرتبط است.
جلالالدین شکریه افزود: این در حالی است که واحدهای صنفی، مواد پروتئینی را با ضریب سودی پایینتر از سال گذشته عرضه میکنند و در واقع این کالاها در اختیار دولت است.
شرکتهای دولتی، عامل گرانی
محسن بهرامی ارض اقدس، عضو اتاق بازرگانی تهران با بیان اینکه اکنون بخشهایی از دولت و شرکتهای دولتی در رقابتی ناسالم نسبت به افزایش کالاهای تولیدی خود اقدام کردهاند، گفت: افزایش بیش از 60 درصدی قیمت لبنیات و حتی شیر یارانهای و کاهش کمی و کیفی محصولات عرضه شده توسط شرکتهای دولتی، باعث شده تا بخش خصوصی نیز نسبت به افزایش قیمت محصولات لبنی اقدام کنند.
همچنین افزایش قیمت بسیاری از مواد اولیه تولید مانند محصولات پتروشیمی توسط دولت، افزایش هزینه تمام شده و قیمت لبنیات را بهدنبال داشته است.ژ